به نقل از «ایران اکونومیست»

مزارعه و مساقات

تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۰۲۲۲۵

مباحث اول (در مزارعه) و دوم (در مساقات) فصل پنجم باب سوم (در عقود معینه مختلفه) کتاب دوم (در اسباب تملک) قانون مدنی به موضوع "در مزارعه و مساقات" پرداخته است.

به گزارش ایران اکونومیست، مباحث اول (در مزارعه) و دوم (در مساقات) فصل پنجم (در مزارعه و مساقات) باب سوم (در عقود معینه مختلفه) کتاب دوم (در اسباب تملک) قانون مدنی از ماده ۵۱۸ تا ۵۴۵ بشرح زیر است:

فصل پنجم - در مزارعه و مساقات

 مبحث اول در مزارعه

ماده ۵۱۸- مزارعه عقدی است که بموجب آن احد طرفین زمینی را برای مدت معینی بطرف دیگر می دهد که آنرا زراعت کرده و حاصل را تقسیم کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماده ۵۱۹- در عقد مزارعه حصه هر یک از مزارع و عامل باید به نحو اشاعه از قبیل ربع یا ثلث یا نصف و غیره معین گردد و اگر به نحو دیگر باشد احکام مزارعه جاری نخواهد شد.

ماده ۵۲۰- در مزارعه جائز است شرط شود که یکی از دو طرف علاوه بر حصه از حاصل مال دیگری نیز بطرف مقابل بدهد.

ماده ۵۲۱- در عقد مزارعه ممکن است هر یک از بذر و عوامل مال مزارع باشد یا عامل در این صورت نیز حصه مشاع هر یک از طرفین بر طبق قرار داد یا عرف بلد خواهد بود.

ماده ۵۲۲- در عقد مزارعه لازم نیست که متصرف زمین مالک آن هم باشد ولی لازم است که مالک منافع بوده باشد یا به عنوانی از عناوین از قبیل ولایت و غیره حق تصرف در آنرا داشته باشد.

ماده ۵۲۳- زمینی که مورد مزارعه است باید برای زرع مقصود قابل باشد اگر چه محتاج به اصلاح یا تحصیل آب باشد و اگر زرع محتاج بعملیاتی باشد از قبیل حفر نهر یا چاه و غیره و در حین عقد جاهل بان بوده باشد حق فسخ معامله را خواهد داشت.

ماده ۵۲۴- نوع زرع باید در عقد مزارعه معین باشد مگر اینکه بر حسب عرف بلد معلوم و یا عقد برای مطلق زراعت بوده باشد در صورت اخیر عامل در اختیار نوع زراعت مختار خواهد بود.

ماده ۵۲۵- عقد مزارعه عقدی است لازم.

ماده ۵۲۶- هر یک از مالک عامل و مزارع می تواند در صورت غبن معامله را فسخ کند.

ماده ۵۲۷- هر گاه زمین به واسطه فقدان آب یا علل دیگر از این قبیل از قابلیت انتفاع خارج شود و رفع مانع ممکن نباشد عقد مزارعه منفسخ می شود.

ماده ۵۲۸- اگر شخص ثالثی قبل از اینکه زمین مورد مزارعه تسلیم عامل شود آنرا غصب کند عامل مختار بر فسخ می شود ولی اگر غصب بعد از تسلیم واقع شود حق فسخ ندارد.

ماده۵۲۹- عقد مزارعه بفوت متعاملین یا احد آنها باطل نمیشود مگر اینکه مباشرت عامل شرط شده باشد در اینصورت به فوت او منفسخ می شود.

ماده ۵۳۰- هر گاه کسی به مدت عمر خود مالک منافع زمینی بوده و آنرا به مزارعه داده باشد عقد مزارعه به فوت او منفسخ می شود.

ماده ۵۳۱- بعد از ظهور ثمره زرع عامل مالک حصه خود از آن می شود.

ماده ۵۳۲- در عقد مزارعه اگر شرط شود که تمام ثمره مال مزارع یا عامل تنها باشد عقد باطل است.

ماده ۵۳۳- اگر عقد مزارعه به علتی باطل شود تمام حاصل مال صاحب بذر است و طرف دیگر که مالک زمین یا آب یا صاحب عمل بوده است به نسبت آنچه که مالک بوده مستحق اجرت المثل خواهد بود. اگر بذر مشترک بین مزارع و عامل باشد حاصل و اجرت المثل نیز به نسبت بذر بین آنها تقسیم می شود.

ماده ۵۳۴- هر گاه عامل در اثناء یا در ابتداء عمل آنرا ترک کند و کسی نباشد که عمل را بجای او انجام دهد حاکم به تقاضای مزارع عامل را اجبار به انجام می کند و یا عمل را به خرج عامل ادامه می دهد و در صورت عدم امکان مزارع حق فسخ دارد.

ماده ۵۳۵- اگر عامل زراعت نکند و مدت منقضی شود مزارع مستحق اجرت المثل است.

ماده ۵۳۶- هر گاه عامل بطور متعارف مواظبت در زراعت ننماید و از این حیث حاصل کم شود یا ضرر دیگر متوجه مزارع گردد عامل ضامن تفاوت خواهد بود.

ماده ۵۳۷- هر گاه در عقد مزارعه زرع معینی قید شده باشد و عامل غیر آنرا زرع نماید مزارعه باطل و بر طبق ماده ۵۳۳ رفتار می شود.

ماده ۵۳۸- هر گاه مزارعه در اثناء مدت قبل از ظهور ثمره فسخ شود حاصل مال مالک بذر است و طرف دیگر مستحق اجرت المثل خواهد بود.

ماده ۵۳۹- هرگاه مزارعه بعد از ظهور ثمره فسخ شود هر یک از مزارع و عامل به نسبتی که بین آنها مقرر بوده شریک در ثمره هستند لیکن از تاریخ فسخ تا برداشت حاصل هر یک به اخذ اجرت المثل زمین و عمل و سایر مصالح الاملاک خود که به حصه مقرر به طرف دیگر تعلق می گیرد مستحق خواهد بود.

ماده ۵۴۰- هرگاه مدت مزارعه منقضی شود و اتفاقا زرع نرسیده باشد مزارع حق دارد که زراعت را ازاله کند یا آنرا به اخذ اجرتالمثل ابقاء نماید.

ماده۵۴۱- عامل می تواند برای زراعت اجیر بگیرد یا با دیگری شریک شود ولی برای انتقال معامله یا تسلیم زمین به دیگری رضای مزارع لازم است.

ماده۵۴۲- خراج زمین به عهده مالک است مگر اینکه خلاف آن شرط شده باشد سایر مخارج زمین برحسب تعیین طرفین یا متعارف است.

مبحث دوم- در مساقات

ماده ۵۴۳- مساقات معامله ای است که بین صاحب درخت و امثال آن یا عامل در مقابل حصه مشاع معین از ثمره واقع می شود و ثمره اعم است از میوه و برگ گل و غیره آن.

ماده ۵۴۴- در هر مورد که مساقات باطل باشد یا فسخ شود تمام ثمره مال مالک است و عامل مستحق اجرت المثل خواهد بود.

ماده ۵۴۵- مقررات راجعه به مزارعه که در مبحث قبل ذکر شده است در مورد عقد مساقات نیز مرعی خواهد بود مگر اینکه عامل نمی تواند بدون اجازه مالک معامله را به دیگری واگذار یا با دیگری شرکت نماید.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: قانون مدنی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: قانون مدنی عقد مزارعه فسخ می شود طرف دیگر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۰۲۲۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعیین تکلیف خودروهای رسوبی در پارکینگ‌های کرمانشاه

دادستان عمومی و انقلاب استان کرمانشاه از برنامهریزی برای تسریع در تعیین تکلیف خودروهای رسوبی در پارکینگ‌های کرمانشاه خبر داد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، حمیدرضا کریمی در جمع خبرنگاران با تأکید بر لزوم تعیین تکلیف وسایل نقلیه توقیفی موجود در پارکینگ‌های انتظامی استان کرمانشاه، اظهار داشت: براین اساس طبق قانون، پلیس راهور باید از طریق وسایل ارتباط جمعی به فاصله یک ماه دو مرتبه به مالکان خودروهای رسوبی و وسایل نقلیه فرسوده جهت ترخیص اطلاع رسانی کند.

وی افزود: در صورتی که مالک ظرف مدت سه ماه از تاریخ انتشار آگهی وسایل نقلیه از مراجعه خودداری کند، وسیله نقلیه در حکم رها شده تلقی می‌شود و طبق مقررات تعیین تکلیف خواهد شد. 

دادستان کرمانشاه عنوان کرد: همچنین برای وسایل نقلیه‌ای که دارای شماره تلفن و نشانی مالک هستند، علاوه بر فراخوان پلیس راهور، از طریق پلیس‌های تخصصی مربوطه ابلاغ‌هایی به مالک صورت گیرد و یا با آنها تماس گرفته شود.

وی گفت: پلیس راهور باید لیست تمام خودروهای فرسوده غیرقابل استفاده و اسقاطی را احصاء و تفکیک کند و به قید فوریت اقدامات لازم را در جهت ترخیص آنها را به صورت جداگانه اجرایی کند. 

کریمی خاطرنشان کرد: به منظور جلوگیری از انباشت مجدد خودروهای رسوبی در پارکینگ‌ها، در زمان توقیف هر خودرویی باید اطلاعات و مشخصات کاملی از مالک و متصرف آن همچون پلیس راهور، پلیس راه، پلیس‌های تخصصی انتظامی،کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها و غیره ثبت شود.

انتهای پیام/